ChatGPT laat digitale sporen achter: dit moet je weten (update augustus 2025)

Oorspronkelijk werden watermerken gebruikt op papier, waarbij een zichtbaar of onzichtbaar teken in het papier werd aangebracht voor identificatie van de herkomst of echtheid. Deze traditionele watermerken op papier zijn te herkennen aan specifieke kenmerken, zoals patronen of logo’s die zichtbaar worden als het papier tegen het licht wordt gehouden. Digitale watermerken werken op een vergelijkbare manier: ze bevatten unieke kenmerken die identificatie van de eigenaar of bron van digitale content mogelijk maken.

Update augustus 2025: Ook in model 5 van ChatGPT zijn digitale watermerken zichtbaar

Sinds kort is duidelijk geworden dat niet alleen de o3- en o4-mini-modellen van ChatGPT digitale sporen achterlaten. Ook het nieuwste model 5 voegt bij het genereren van content verborgen tekens toe. Daarmee wordt het steeds eenvoudiger om AI-teksten te herkennen, zelfs als deze zo zijn geschreven dat het eruitziet alsof ze door een mens zijn gemaakt.

Wat is er nieuw in model 5?

Waar eerdere modellen incidenteel afwijkende spaties introduceerden, blijkt model 5 dit structureler te doen. Er worden varianten van standaard Unicode-spaties en soms zelfs non-breaking spaces toegevoegd. Voor de gemiddelde lezer lijkt er niets aan de hand, maar in de broncode of in editors zoals Word en Sublime worden deze afwijkingen direct zichtbaar. Het wijzigen van deze verborgen tekens is niet altijd eenvoudig, vooral wanneer de tekst al is opgeslagen in een bepaald formaat.

Waarom is dit relevant?

• Detecteerbaarheid: redacties, docenten en uitgevers kunnen eenvoudiger achterhalen of een tekst door AI is geschreven.
• Met deze watermerken kun je eenvoudig AI-content identificeren, waardoor het makkelijker wordt om onderscheid te maken tussen menselijke en door AI gegenereerde teksten.
• Transparantie: de discussie over het verplicht labelen van AI-content krijgt hiermee een extra dimensie. Zorg ervoor dat je altijd controleert op deze verborgen tekens om transparantie te waarborgen.
• SEO-risico’s: zoekmachines kunnen deze watermerken in theorie gebruiken om AI-content sneller te identificeren, wat mogelijk gevolgen heeft voor rankings.

Hoe ga je hiermee om?

De tips die we eerder gaven, blijven onverminderd belangrijk:

• Controleer teksten standaard op verborgen tekens.
• Vervang afwijkende spaties handmatig of via een zoek-en-vervang-actie op Unicode-niveau. Dit helpt om fouten in je tekst te voorkomen.
• Upload de tekst naar een online tool die automatisch verborgen tekens detecteert, zodat je snel en eenvoudig eventuele fouten kunt opsporen.
• Houd rekening met de mogelijkheid dat toekomstige updates van ChatGPT deze ‘functie’ behouden of zelfs uitbreiden.

Wat betekent dit voor jou als contentcreator?

Met model 5 wordt duidelijk dat AI-content steeds minder anoniem is. Voor professionals die werken met SEO, copywriting of journalistiek is dit een belangrijk signaal: wees transparant in je gebruik van AI en pas je workflow aan als je volledige controle over je content wilt behouden.

Het leek misschien altijd een grijs gebied: is een tekst door een mens geschreven, of door AI? Maar dat onderscheid wordt plots een stuk duidelijker. Sinds de release van de nieuwe o3- en o4-mini-modellen van ChatGPT, blijkt dat deze AI-tools onzichtbare tekens achterlaten in de gegenereerde content. Onzichtbaar voor het blote oog – maar makkelijk zichtbaar in Word of code-editors.

Wat er precies aan de hand is? ChatGPT vervangt sommige reguliere spaties door alternatieve Unicode-tekens. Daarmee krijgt iedere gegenereerde tekst een soort watermerk, dat (onbedoeld of niet) laat zien dat AI betrokken was.

Het gebruik van AI-gegenereerde teksten neemt razendsnel toe, vooral binnen het onderwijs en onderzoek. Hierdoor wordt het voor docenten en onderzoekers steeds lastiger om te achterhalen of een tekst daadwerkelijk door een student is geschreven, of dat er gebruik is gemaakt van een AI-tool zoals ChatGPT. AI-teksten missen vaak de persoonlijkheid en variatie in woorden die kenmerkend zijn voor menselijke schrijvers, waardoor herhaling en ongebruikelijke woordkeuzes belangrijke signalen kunnen zijn voor docenten. Dit brengt de academische integriteit in het geding, want het is essentieel dat studenten hun eigen vaardigheden ontwikkelen en hun werk zelf schrijven. Om deze integriteit te beschermen, zijn er verschillende AI-detector tools ontwikkeld. Deze tools helpen bij het identificeren van AI-gegenereerde content, zodat docenten en onderzoekers kunnen controleren of een tekst authentiek is. In dit artikel lees je hoe deze tools werken, hoe je ze kunt gebruiken en waarom ze onmisbaar zijn geworden in de strijd tegen ongeautoriseerd gebruik van AI in academische teksten.

Wat zie je precies bij ai gegenereerde teksten?

Open een stuk AI-gegenereerde tekst in Microsoft Word en druk op Ctrl + Shift + 8. Je zult zien dat gewone spaties als stipjes verschijnen, terwijl sommige spaties vervangen zijn door kleine rondjes (°). Die rondjes verraden het gebruik van ChatGPT.

Let daarnaast op de structuur van zinnen en de manier waarop een AI schrijft: vaak zijn de zinnen te formeel, gestileerd of herhalend, wat kan verraden dat de tekst door een machine is gegenereerd.

Ook tools zoals Google Docs, Sublime Text of online character viewers tonen deze verborgen tekens – mits je weet waar je op moet letten.

Is dit bewust of een bug?

Volgens OpenAI zelf gaat het om een bug, geen feature. Toch zegt het bedrijf er weinig over – en blijft het onduidelijk of en wanneer ze deze ‘glitch’ gaan verhelpen. Opvallend is wel dat oudere modellen deze verborgen tekens niet bevatten. Pas met de nieuwe generatie modellen is het zichtbaar geworden.

Het is mogelijk dat OpenAI bepaalde technieken heeft gebruikt om extra beveiliging toe te voegen aan AI-gegenereerde teksten, bijvoorbeeld door digitale watermerken of andere methoden te implementeren.

Hoe kun je een watermerk toevoegen of deze AI-sporen verwijderen?

Gelukkig is er een eenvoudige oplossing:

1. Open het bestand in een editor die verborgen tekens toont (zoals Word of Sublime).
2. Vervang de afwijkende tekens handmatig door reguliere spaties. Let erop dat je eventuele correcties zorgvuldig aanbrengt om het bestand niet te beschadigen.
3. Of gebruik een zoek-en-vervang functie op Unicode-niveau (voor gevorderde gebruikers).

Er circuleren inmiddels diverse video’s en scripts online die deze conversie automatisch uitvoeren.

AI-detector tools: zo spoor je AI-content op

AI-detector tools zijn speciaal ontwikkeld om te herkennen of een tekst door een mens of door een AI is geschreven. Ze maken gebruik van slimme algoritmen en machine learning om patronen te identificeren die typisch zijn voor AI-gegenereerde teksten. Een bekend voorbeeld is de AI Detector van Scribbr, die met hoge nauwkeurigheid Nederlandse teksten kan controleren op AI-content. Met deze tools kun je AI-content in verschillende talen detecteren, waardoor ze breed inzetbaar zijn voor diverse gebruikers. Deze tool is een waardevol hulpmiddel voor docenten en onderzoekers die de authenticiteit van teksten willen waarborgen en ongeautoriseerd gebruik van AI willen voorkomen. De gratis versie van deze tool is ideaal voor het snel controleren van korte teksten, terwijl de premium versie geschikt is voor langere teksten of het analyseren van meerdere documenten tegelijk.

Hoewel geen enkele AI-detector 100% nauwkeurig is, bieden deze tools een betrouwbare eerste stap om AI-gegenereerde content te detecteren. Veel AI-detector tools bieden ondersteuning voor meer dan één taal, zodat je teksten in verschillende talen effectief kunt controleren. Zo kunnen docenten en studenten erop vertrouwen dat het harde werk en de originaliteit van academische teksten beschermd blijven, ongeacht de gebruikte taal. Wil je weten of een tekst door AI is geschreven? Gebruik dan een AI-detector en vergroot de integriteit van je workflow.

Sociale media en digitale watermerken: wat gebeurt er als je AI-content deelt?

Het delen van AI-gegenereerde teksten en afbeeldingen op sociale media is tegenwoordig de normaalste zaak van de wereld. Maar wist je dat dit directe gevolgen kan hebben voor de academische integriteit en het auteursrecht van de oorspronkelijke maker? Zodra je AI-content deelt, wordt het lastiger om de authenticiteit en originaliteit van de content te waarborgen. Dit geldt niet alleen voor teksten, maar ook voor afbeeldingen en pdf bestanden die via platforms als Instagram, LinkedIn of Facebook worden verspreid.

Om je content te beschermen tegen ongeautoriseerd gebruik, is het verstandig om een uniek watermerk toe te voegen aan je afbeeldingen en documenten. Zo’n watermerk maakt het voor anderen moeilijker om jouw werk zonder toestemming te kopiëren of te publiceren. Vooral bij foto’s en waardevolle documenten is het toevoegen van een zichtbaar watermerk een effectieve manier om je auteursrecht te beschermen en de integriteit van je content te vergroten.

Sociale media-platforms hanteren bovendien hun eigen regels voor het delen van content. Houd er rekening mee dat het niet naleven van deze richtlijnen kan leiden tot het verwijderen van je account of het blokkeren van je content. Zorg er daarom altijd voor dat je de juiste bronnen vermeldt en toestemming hebt van de maker voordat je AI-gegenereerde content deelt. Dit beschermt niet alleen jouw reputatie, maar draagt ook bij aan het behoud van academische integriteit en originaliteit.

Wil je controleren of een tekst of document AI-gegenereerd is? Maak dan gebruik van een AI detector. De gratis versie van zo’n tool is handig voor het snel identificeren van korte Nederlandse teksten, terwijl de premium versie een hogere nauwkeurigheid biedt en geschikt is voor langere documenten of meerdere bestanden tegelijk. Let wel: geen enkele tool is 100% nauwkeurig. Combineer daarom altijd verschillende methoden en tools om de authenticiteit van je content te controleren.

Kortom: het delen van AI-content op sociale media vraagt om extra aandacht voor bescherming, transparantie en bronvermelding. Door een uniek watermerk toe te voegen, AI-detectors te gebruiken en altijd de juiste bronnen te vermelden, bescherm je niet alleen je eigen harde werk, maar draag je ook bij aan het behoud van academische integriteit en auteursrechten in het digitale tijdperk.

Wat betekent dit voor academische integriteit en contentcreators?

De discussie over AI-watermerken speelt al langer. Moet AI-gegenereerde content herkenbaar zijn? Mag je als gebruiker de herkomst verhullen? En wat betekent dit voor studenten, marketeers en journalisten die AI inzetten in hun dagelijkse werk?

Hoewel OpenAI zegt dit effect niet bewust ingebouwd te hebben, is de timing opvallend. De nieuwe o3-modellen zijn de eerste modellen die ook visueel kunnen ‘denken’ en combineren tekst met beeld. Docenten kunnen AI-watermerken gebruiken om opdrachten van studenten te onderzoeken op originaliteit en zo AI-gebruik te detecteren. De toevoeging van digitale sporen, bewust of niet, voedt het debat over transparantie, copyright en authenticiteit.

Wat kun je hieruit meenemen?

• Gebruik je ChatGPT voor commerciële of publieke doeleinden? Wees je bewust van de sporen die je achterlaat.
• Wil je content anonimiseren? Controleer teksten standaard op verborgen karakters.
• Werk je met AI-gegenereerde teksten voor klanten of contentplatformen? Zorg voor transparantie of pas je workflow aan om deze tekens te verwijderen.
• Zorg voor consistentie in het gebruik van watermerken op al je afbeeldingen, video’s en documenten om je merkherkenning te versterken.
• Maak gebruik van verschillende typen watermerken, afhankelijk van het doel en het gewenste beschermingsniveau.
• Bestanden kun je eenvoudig uploaden naar een watermerktool, vaak direct vanaf je computer, clouddiensten of mobiele apparaten.

Kortom: AI-content verbergt minder dan je denkt. En hoe goed je tekst ook geschreven is, de technologie verraadt steeds vaker de afzender.

Wil je weten hoe je ChatGPT slim inzet zonder je SEO of reputatie te schaden? Neem contact met ons op. We helpen je graag met slimme, transparante AI-toepassingen.